Aşırı sağı engellemek için, birlik olalım ve birlikte kazanalım | Ali Arayıcı

Fransa’da, 30 Haziran’da yapılan milletvekili genel seçimlerin ilk turunda aşırı sağcı, ırkçı ve faşist Marine Le Pen’in partisi Ulusal Birleşme Cephesi’nin (RN) göçmen kökenli Jordan Bardella başkanlığında; eşi benzeri görülmemiş bir şekilde elde ettiği başarı, ülkede bazı siyasi arayışları da beraberinde getirdi. 7 Temmuz’da yapılacak olan genel seçimlerin ikinci tur oylamasına kısa bir süre kala, sağ ve sol taraflar saflarını çok iyi belli etmeye ve kenetlenmeye başladı.

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 1 Temmuz’da yaptığı açıklamada aşırı sağa “tek bir oy bile gitmemesi” çağrısında bulundu. Macron’un bu sözleri Boyun Eğmeyenler (LFI) lehine herhangi bir yarıştan çekilmeye karşı çıkan bazı bakanlar tarafından yalanlanarak ciddiye alınmadı. Solenn de Royer, bu konuda Le Monde gazetesinde kaleme aldığı köşe yazısında, devlet başkanının Yeni Halk Cephesi (NFP) (Cumhuriyetçi) konusunda hiçbir zaman açık sözlü olmadığını belirtiyor.

MACRON’UN DÖNÜŞÜ

2024 milletvekili genel seçimleri birinci tur yenilgisinin ardından, Cumhurbaşkanı Macron eleştirilerin odağı haline geldi. Sözden çok, eylemin önemli olduğu eleştirisi yapıldı. Kamuoyuna ciddi bir açıklama yapmak yerine bakanlarını, Elysée Sarayı’nda toplamayı tercih eden Macron ise, çizgisini ve kampanyasını netleştirmeye çalıştı. İktidar olmaya hazır olan aşırı sağın, kesin olarak önlenmesi konusunda söz birliğine varıldı.

Bu bağlamda, 1 Temmuz’da, başkanlık kampı çoğunluğuna mensup onlarca aday, ırkçı faşist Marine Le Pen’in Ulusal Birleşme Cephesi (RN) adayını yenmek amacıyla; sol ittifak NFP’in adayları lehine yarıştan çekilmeyi tercih etti. Doğal olarak bunun tersi de yaşandı. Sol ittifak NFP’nin bazı adaylarıda, başkanlık kampı adayları lehine, yarıştan çekilmek zorunda kaldı

Bir gün öncede Macron, gergin bir atmosferde başbakan Gabriel Attal’ın söylediği gibi, sağa “tek bir oy bile gitmemesi” çağrısında bulunmuştu. Oysa ki, ilk turdan önce ne aşırı sağcı RN’yi ne de aşırı solcu LFI’yi benimsemediğini belirtmişti. Kampanya boyunca, iki “aşırı ucu” arka arkaya koyduktan, birinin ya da diğerinin kazanması durumunda, ülkede “iç savaş” çıkacak riskini vurgulamıştı. Macron’nun, 180 derecelik bir dönüş yapması gerçekten inanılacak gibi değil.

Macron, bir süre öncede sol ittifak NFP’nin “göçmen” politikasnı eleştirmiş, “belediye binasında ücretsiz cinsiyet değiştirme” gibi bazı önerilerini “saçma” olarak nitelemiş ve NFP’ye karşı sert tepki göstermişti. Macron’un, her süre nefret ettiği ve herhangi bir yakınlık göstermediği sol ittifak NFP’den, fırsatçılık yaparak yararlanmaya çalışması; herkes tarafından eleştirildi.

Üstelik, Macron için bu durum ilk değil. 2021’deki bölgesel seçimler için, adaylarının “yerelde” karar vermesi gerektiğini savunmuştur. Sosyalist Parti (PS) ve Cumhuriyetçilere (LR) boyun eğdirme çabasına odaklanarak, Hauts-de-France kentinde Ekonomi, Maliye ve Sanayiden sorumlu Devlet Bakanı’nın oluşturduğu çoğunluk listesinin “yerel” olmasını da istemişti.

ADAYLARIN YARIŞTAN ÇEKİLMESİ

Çoğunluk seçim sisteminin olduğu Fransa’da, 7 Temmuz’da yapılacak 2024 milletvekili genel seçimlerinin ikinci turuna birkaç gün kala; resmi adaylık başvuruları da 2 Temmuz’da saat 18:00’de sona erdi. Le Monde gazetesi, 2 Temmuz’da saat 18:00’de adayların listesi valiliğe nihai olarak teslim edilmesinden önce, adaylıktan geri çekilmelere de dikkat çekti. Yarıştan çekilen adaylar arasında, sol ittifak adayları büyük bir çoğunluğu oluşturduğu söylenebilir.

Başkanlık kampı, aşırı sağcı, ırkçı ve faşist RN’ye karşı, merkez sağ ve sol ittifakın oluşturduğu Birlikte (E) kazanalım etiketi altında; birbirlerinin adaylarını desteklemek amacıyla; çok sayıda milletvekili adayı yarıştan çekildi. 2 Temmuz’da, Le Monde gazetesi tarafından yayınlanan rakamlara göre, bu adayların sayısı 127’si soldan, 75’i ise başkanlık kampından olmak üzere, toplam 202’dir. Bunlar arasında, başkanlık kampından birçok ünlü isminde olduğu da söylenebilir.

Ayrıca, 104 adayda, üçlü adayla yarışmaya katılacak. 2022’deki milletvekili genel seçimlerinde, çok marjinal gibi görünen üç adaylı yarışmalar; 2024’te seçim bölgelerinin çoğunu yakından ilgilendiriyor. Çok sayıda seçim bilgelerinde, üç adaylı yarışmalar ve buna bir miktar sayıda dört adaylı yarışmalar da eklenebilir.

İlk turdaki yüksek katılım oranı (%67), üç ya da dört adayın birlikte yarışabileceği birçok konfigürasyonun olanaklı olduğu anlamına geliyor. Bu matematiksel etki, kayıtlı seçmenlerin %12,5’inden daha fazla oy alan herkesin; ikinci tura katılmasına izin veren oy pusulası kurallarıyla bağlantılıdır. Bazı adayların ırkçı ve faşist parti RN’ı engellemek için, yarıştan çekilmesi halinde nihai üçlü veya dörtlü yarışacak adayların sayısı daha düşük olabilir.

BİRLİKTE KAZANALIM

Aşırı sağcı, ırkçı ve faşist parti RN’ye karşı sağ, sol ve merkezi birleştiren Birlikte (E) kazanalım etiketi altında; yeni bir çoğunluk kurmak ve cephe oluşturmak artık kaçınılmazdı. Aşırı sağa karşı “mücadele» ettiğini söyleyen başbakan Gabriel Attal, Başkanlık kampının ilk turdaki başarısızlığının ardından, Cumhurbaşkanı Macron gibi, parlamento seçimlerinin ikinci turu için; Yeni Halk Cephesi’ne (NFP) yönelik mantık dışı eleştirilerini bir kenara bıraktı.

Başbakan, Le Monde gazetesine verdiği bir demeçte, aşırı sağcı, ırkçı ve faşist bir partinin iktidara gelmesini hayal etmenin bile “tüyler ürpertici” olduğuna işaret etti. Aynı başbakan ve ekibi, Ulusal Meclis’te izlediği politikalarla aşırı sağcı, ırkçı ve faşist parti RN’nin politikalarını destekledi. Bir nevi, RN’ın oylarının yükselmesine ve güçlenmesine zemin hazırladı.

30 Haziran’da yapılan genel seçimlerin birinci turu öncesinde sessiz kalan, Paris yakınındaki Hauts-de-Seine 10. seçim bölgesinin adayı Gabriel Attal’ın; seçimin ertesi günü söylediği «çok acı bir tada» sahibim sözüde ilginç. Başbakan, kafasını ve bir ayağını azda olsa Başbakanlık’tan (Matignon) dışarı çıkarmayı başardı. Aşırı sağcı, ırkçı ve faşist parti NR’nin iktidarına engel olmak için, seçimlerin ilk turunun ertesi günü, başkanlık kampının bulunduğu merkezde toplandı.

Bu toplantıda, sol ittifak NFP ile Birlikte (E) kazanalım etiketi altında güçlü bir kampanya yürütülmesi kararı alındı. Başbakan Attal, sol ittifak NFP ile başkanlık kampının birleşerek aşırı sağı yeneceği, iktidara gelmesini engelleyeceği ve tam zafere ulaşacağı; 7 Temmuz’da olacak ikinci turu sabırsızlıkla bekliyor. Seçime kadar olan günler, saatler ve hatta saniyeler çok önemli. Ama, bu zaferin kolay olmayacağını ve daha farklı sonuçların çıkacağını da çok iyi biliyor.

Forum: Prof. Dr. Ali ARAYICI – Paris – 04.07.2024